مراقب سلامت مرکز بهداشت شهید هاشمی نژاد ( پایگاه بهداشتی دهخدا) از مراکز زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به خدمات بهداشتی- درمانی مورد ارائه در این مرکز گفت: خدمات مختلفی در مراحل پیش از بارداری، حین بارداری و دوران رشد کودک، در مرکز بهداشت شهید هاشمی نژاد به مادران و کودکان ارائه می شود.

اقدس باقرزاده در گفتگو با وبدا، پیرامون فعالیت های مراکز بهداشت در جهت تأمین سلامت مادران باردارگفت: مادر بارداری که به مراکز بهداشت مراجعه می کند پس از تأیید بارداری جهت مراقبت های بارداری به همکاران ماما ارجاع داده و در صورت عدم حضور ماما، مراقبت توسط مراقب سلامت انجام می شود.

وی در خصوص اقدامات پیش بارداری برای این مادران هم گفت: پس از شناسایی مادران متمایل به بارداری و یا داشتن شرایط بارداری، توسط مراقب سلامت، به ماما ارجاع و پرونده پیش بارداری مادر، توسط ماما تشکیل و پس از آن هر سه ماه یک بار، توسط مراقب سلامت مربوطه مورد پیگیری قرار می گیرد.

مراقب سلامت مرکز بهداشت شهید هاشمی نژاد مراقبت های بارداری را شامل هشت مرحله دانست و گفت: در هر مراقبت اندازه گیری فشارخون، درجه حرارت، تنفس، قد، وزن، ارتفاع رحم، ضربان قلب جنین، علائم خطربارداری، درخواست آزمایشات، سونوگرافی، تجویز مکمل، بررسی سلامت روان، معاینه دهان و دندان، سوابق و تکمیل واکسیناسیون، معرفی مادر به کلاس های آمادگی زایمان، تکمیل دفترچه مادر و نوزاد در هر مراجعه و تحویل آن به خانم باردار طبق بوکلت مادران ویرایش نهم انجام می شود. ضمن اینکه غربالگری مادر باردار و زایمان کرده از نظر بیماری‌های تنفسی و کرونا انجام می شود.

باقرزاده همچنین گفت: خدمات ارائه شده در این مرکز به مادران شیرده و نوزادان شامل؛ ارزیابی معاینات پزشکی، نشانه های خطردر کودک، واکسیناسیون، پایش رشد، وضعیت تغذیه، سلامت دهان و دندان، مکمل ها و ....است که طبق بوکلت کودک سالم انجام می شود و با استفاده از پرسشنامه های تکامل در سنین غربال گری، می توان از وضعیت سلامت کودک با خبر شد. ضمناً ویزیت پزشک در سه تا پنج روزگی تا ۱ ماهگی، شش، 12، 24، 36 ماهگی و پنج سالگی انجام و در صورت بروز مشکل در شیردهی، به مراکز مشاوره شیر مادر ارجاع داده می شود.

مراقب سلامت مرکز بهداشت درباره روزه داری مادر باردار هم گفت: در سه ماهه اول بارداری، با توجه به اینکه سلول های مغزی جنین در حال شکل گیری است، به خصوص در ایامی که ساعات آن طولانی است امکان دارد، صدمات جبران ناپذیری به رشد جنین وارد کند و در سه ماهه سوم نیز ممکن است، به سیستم عصبی نوزاد لطمه بزند چرا که بخش عمده انرژی جنین از قند خون ( گلوکز خون مادر) تأمین می شود، بنابراین در سه ماهه دوم و طبق نظر پزشک متخصص و تغذیه، با توجه به شرایط، مادر قادر به روزه گرفتن می باشد.

تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماهه اول بعد از تولد مورد تأکید است

مراقب سلامت مرکز بهداشت شهید هاشمی نژاد با تأکید بر اینکه تغذیه با شیر مادر برای سلامت نوزاد از اهمیت بسزایی برخوردار است افزود: با توجه به اینکه در شش ماهه اول تولد نوزاد، تغذیه انحصاری با شیر مادر انجام می شود، بنابراین روزه گرفتن برای مادران توصیه نمی شود و در شش ماهه دوم شیردهی، با شروع تغذیه کمکی به شرط اینکه مادر شیرده از برنامه غذایی صحیح پیروی کند و منحنی رشد کودک طبیعی باشد روزه گرفتن مادر منعی نخواهد داشت و در صورتی که تمایل به روزه گرفتن داشته باشد باید برخی نکات تغذیه را مورد توجه قرار دهد.

باقرزاده، درباره رعایت نکات ایمنی مادر باردار در هنگام سفر هم گفت: مسافرت در دوران بارداری توصیه نمی شود، اما در صورت اجبار برای سفر در دوران بارداری با وسایل نقیله زمینی، باید هر یک ساعت قدم بزند و بدن خود را حرکت دهد تا از لخته شدن خون در پا جلوگیری شود علاوه بر این بهتر است که مادرباردار هر دو یا سه ساعت به حالت دراز کشیده استراحت کند. همچنین بهتر است مادران باردار سفر خود را در سه ماهه دوم بارداری قرار دهند، چون در سه ماهه اول به علت سقط و سه ماهه سوم به علت زایمان زودرس مسافرت نکند.

مراقب سلامت مرکز بهداشت شهید هاشمی نژاد درباره مراقبت های پس از زایمان هم گفت: مراقبت پس از زایمان، در سه نوبت؛ یک تا سوم، 10 تا 15، 30 تا 42 روزگی و مراقبت 10 تا 15و 30 تا  42 در مرکز بهداشت انجام می شود، همچنین معاینات لازم و شکایت شایع و سلامت روان مادر بررسی و در صورت نیاز آزمایشات لازم و مکمل دارویی نیز تجویز می شود، علاوه بر این آموزش های شیردهی به مادران در این زمینه ارائه می گردد.

اولین مراقبت نوزاد، در سه تا پنج روزگی توسط مراقب سلامت انجام می شود

اولین مراقبت نوزاد، در سه تا پنج روزگی توسط مراقب سلامت انجام و توسط پزشک ویزیت می شود همچنین آزمایشات غربال گری کم کاری تیروئید مادرزادی، فنیل کتونوری نوزاد، سندرم متابولیکی ارثی، شنوایی و بینایی بین روزهای سه تا پنج روز بعد از تولد انجام می شود که در صورت تشخیص به موقع، قابل پیشگیری خواهد بود و ادامه مراقبت ها، در 14 تا 15 روزگی و 30 تا 45 روزگی، دو،  چهار،شش، هفت، 9، 12، 15، 18، 24، 30، 36، 48 ماهگی و پنج سالگی انجام می شود.

وی افزود: افراد نابارور و مشکوک به ناباروری پس از شناسایی به پزشک مرکز بهداشت جهت تشخیص کد ناباروری و اقدامات لازم ارجاع داده می شود، همچنین در طرح رویش امید ( بیمه تکمیلی خدمات درمان ناباروری) مادران نابارور، توسط مؤسسه خدمات درمانی بسیجیان و با توجه به برخی شرایط و مستندات ارجاع داده می شوند.

باقرزاده به زوج های جوان تأکید کرد: تأخیر در بارداری نداشته باشند، چون باعث مشکلات نازایی و متعاقب آن درمان و هزینه های بالا است و علاوه بر این با تأخیر انداختن فرزندآوری شرایط خوب بارداری را از دست خواهند داد.

وی افزود: فرزند آوری به موقع سبب نشاط و سلامت روانی و انگیزه والدین، افزایش امید به زندگی، گرمی وصمیمیت به خانه و وابستگی و علاقه زوجین به یکدیگر می شود و استحکام و پایداری خانواده را به همراه دارد.

مراقب سلامت مرکز بهداشت شهید هاشمی نژاد، به پسران و دختران در سنین ازدواج توصیه کرد که، در امر ازدواج سخت گیری نکنند و با توکل به خداوند بزرگ و پرهیز از سخت گیری ها و کاهش سطح توقعات ازدواج کنند و آگاه باشند که، ازدواج تنها راه مشروع و سالم تشکیل خانواده است.